Novi Pazar şehrinin yakınındaki Gradina tepesinde duran Stari Ras, 12. yüzyıla ait bir kaledir. Aynı adı taşıyan başkenti savunmak için inşa edilen bu kale, ilk Sırp devletinin ortaya çıkışına, gelişmesine ve konsolidasyonuna tanıklık etti.
Manastır kompleksi üç arkeolojik alan içerir; Gradina'daki kale, Kutsal Baş Melek Manastırı'nın olduğu mağara ve Pazarište yerleşimi (Trgovište olarak da bilinir).
Stari Ras, Orta Çağ Sırbistan eyaletindeki en eski askeri yapı olan Raška, düzensiz bir dörtgen şeklinde inşa edildi. Kırık taş ve kireçtaşı harcından yapılmış geniş duvarlarında, Sırp hükümdarlarının bir zamanlar yürüdüğü bir patika vardı.
Kaleye giriş noktaları batı ve güney kapılarıydı. Güney bölümünde, ana kapı farklı büyüklükteki iki kule tarafından savunulurken, çapı sekiz metreyi ölçen bir kule vardı. Batı kapısı, 12. yüzyılda Ras Sırp Devleti’nin ana kalesi haline geldiğinde ve ana kulenin yanında yeni bir kapı ile değiştirildiğinde örülmüştür.
Kalenin altında, 13. yüzyıla ait fresk kalıntıları ve 16. ve 18. yüzyıl kayıtlarını barındıran ve içinde kilisesi olan bir mağara manastırı vardır. Resimli bir el yazması ve Sırp dokümantasyon biliminin en eski anıtlarından biri olan ünlü Vukan’ın İncili’nin burada yazıldığına inanılmaktadır.
Pazarište'deki Stari Ras'a çok uzak olmayan ve iki farklı döneme ait yerleşim kalıntıları bulunmuştur. 14. yüzyıla tarihlenen eski kalıntılar daha çok kütük evleri iken, yeni kalıntılar Osmanlı zamanında birçok taş yapının inşa edildiği 17. yüzyıla kadar izlenmiştir. Bu yapılardan bazılarının kalıntıları hala yerinde görülebilir. Kilisenin kalıntıları, bir nekropol ve diğer yapılar, Pazarište bölgesinin 12. yüzyılda zaten önemli bir manevi merkez olduğunu göstermektedir.
Stari Ras Kalesi, Sopoćani ve Đurđevi stupovi Orta Çağ manastırları ve Aziz Petrus Kilisesi, Sopoćani ile Stari Ras ortak adı altında bir anıt olarak UNESCO Dünya Mirası olarak belirlenmiştir.